ano ano ang tema at paksa ng panitikan sa panahon ng espanyol
Ano-ano ang tema at paksa ng panitikan sa panahon ng Espanyol?
Sagot: Sa panahon ng pananakop ng Espanya sa Pilipinas, naging napakahalaga ng panitikan sapagkat ito ang nagsilbing paraan ng mga Pilipino upang maihayag ang kanilang saloobin at karanasan sa ilalim ng kolonyal na pamumuno. Sa panahong ito, ang panitikan ay malaki ang impluwensya ng relihiyon, edukasyon, at pamumuhay ng mga tao. Narito ang ilan sa mga pangunahing tema at paksa ng panitikan sa panahon ng Espanyol:
1. Relihiyon
Ang Kristiyanismo, partikular na ang Katolisismo, ang isa sa pinakamalaking impluwensya sa panitikan sa panahon ng Espanyol. Maraming akda ang naisulat upang ipalaganap ang mga turo ng simbahan at hikayatin ang mga tao na yakapin ang mga bagong paniniwala. Kasama rito ang pasyon, mga awit at korido, mga sinakulo, at iba pang dulang panrelihiyon.
a. Pasyon
Ang pasyon ay isang mahaba at tula-tulaan na salaysay ng pagdurusa, pagkamatay, at muling pagkabuhay ni Hesukristo. Ito ay ipinahahayag tuwing Mahal na Araw at isa sa mga pinakapopular na pormang panitikan upang ipalaganap ang Kristiyanismo.
b. Awit at Korido
Ang mga awit at korido ay mga tulang pasalaysay na kadalasang naglalaman ng mga kwento ng kabayanihan na may halong relihiyosong tema.
2. Kolonyal na Pamumuno
Ang mga salaysay at tula sa panahong ito ay nagnanais ipakita ang karanasan ng mga Pilipino sa ilalim ng kolonyal na pamahalaan. Ang ilan sa mga akda ay mayroong kritikal na pagtanaw sa mismong sistemang kolonyal at patakaran ng mga Espanyol.
3. Wikang Kastila at Edukasyon
Inilunsad ng mga Espanyol ang kanilang sistema ng edukasyon at ninais na ituro ang wikang Kastila. Maraming akda ang naisulat sa wikang Kastila upang mas mapadali ang pag-intindi ng mga tao sa mga aral at patakarang nais ipalaganap.
4. Pagbibigay-pugay kay Maria at mga Santo
Maraming tula at akda na nagbibigay-pugay sa Birheng Maria at iba pang Santo. Ang mga ito ay madalas na ginagamit sa mga ritwal at seremonyang Katoliko.
5. Kasaysayan at Alamat
Bagaman ang mga kwento ay karaniwang may halong relihiyosong tema, may mga akdang nagsasalaysay ng historikal at alamat na aspeto ng mga Pilipino. Ang mga ito ay madalas na nakaangkla sa mga pook at tauhan sa katutubong kultura bago pa man dumating ang mga Espanyol.
6. Bayani at Kabayanihan
Ang kahalagan ng pagiging bayani at pagkakaroon ng damdaming makabayan ay naipapakita sa ilang mga akda, bagamat sa ilalim ng pananaw ng kolonyal na konteksto.
Mga Halimbawa ng Akda:
- “Doctrina Cristiana” (1593) - Ang kauna-unahang aklat na inilathala sa Pilipinas na naglalaman ng mga panuntunan ng Kristiyanismo.
- “Ang Barlaan at Josaphat” - Isang akda na base sa kwentong-buhay ng dalawang santo at isinulat sa anyong prosa.
- Mga panitikang didaktiko - Ito ang pangkaraniwang uri ng mga akda, kabilang ang mga himno, taludtod, at sermon na layuning ituro ang tamang asal at relihiyosong katuruan.
Ang mga temang ito ay nagpapakita ng malalim na impluwensiya ng mga Espanyol sa panitikan ng Pilipinas at kung paano ito nagsilbing bahagi ng kanilang misyonerong gawain. Sa kabila ng malakas na impluwensiya ng relihiyon at kolonyalismo, ang panitikan ay nagpatuloy na maging daluyan ng diwa ng pagka-Pilipino. @LectureNotes