Nega o‘zimizga baho berganda qiynalamiz, o‘zimizni o‘zimiz aldaymiz?

General
1

nega o‘zimizga baho berganda qiynalamiz, o‘zimizni o‘zimiz aldaymiz?

2

Nega o‘zimizga baho berganda qiynalamiz, o‘zimizni o‘zimiz aldaymiz?

Answer:

O‘zimizga baho berish va o‘z-o‘zimizni aldash kabi psixologik jarayonlarni tushunish katta ahamiyatga ega. Ushbu savolning javobini turli psixologik nuqtai nazardan izohlaymiz:

O‘z-o‘zini baholashning murakkabligi

  1. Shaxsiy farqlar: Har bir insonning o‘z-o‘ziga baho berish tarzi farqli, chunki har biri turli madaniy, jismoniy va emotsional tajribalar asosida shakllangan.
  2. O‘ziga nisbatan noaniqlik: Ko‘pincha odamlar o‘zlarining haqiqiy qobiliyatlarini va zaifliklarini to‘g‘ri baholay olmaydi, bu esa noaniqlikni keltirib chiqaradi.

O‘z-o‘zini aldash sabablarini aniqlash

  1. Qarshi kurashish mexanizmlari: O‘z-o‘zini aldash, ko‘pincha, shaxs o‘zini stressdan, muvaffaqiyatsizlikdan yoki tanqiddan himoya qilish uchun ishlatadigan psixologik himoya mexanizmlaridan biridir.
  2. Ijtimoiy ta’sirlar: Insonlar, ijtimoiy ta’sir ostida, boshqalarning ko‘z oldida yaxshi ko‘rinishga intilishadi, bu esa o‘z-o‘zini aldashga olib kelishi mumkin.

Psixologik nazariyalar orqali izohlar

  1. Kognitiv dissonans: Bu nazariya odamlar bir-biriga qarama-qarshi fikrlarga ega bo‘lishganda noqulay his qilishlarini, va o‘z fikrlari muvofiqligini saqlash uchun ba’zi ma’lumotlarni e’tibordan chetda qoldirishlarini tushuntiradi. Shunga ko‘ra, insonlar to‘g‘ri baho bera olmaydigan vaqtlar aynan shunday dissonansdan kelib chiqadi.
  2. O‘ziga ishonch va o‘zini hurmat qilish: O’ziga bo’lgan ishonch va o’zini hurmat qilish darajasi ham odamlarning o‘zlariga bergan bahosiga ta’sir qiladi. Past ishonch o‘z-o‘zini aldashga moyil qilishi mumkin.

O‘z-o‘zini aldashdan qanday qutulish mumkin?

  1. O‘zini kuzatish: O‘zini obyektiv kuzatish va xolis baholash o‘z-o‘zini aldashni kamaytirishga yordam beradi.
  2. Tashqi fikrlarga ochiqlik: Do‘stlar, oila a’zolari va boshqa yaqin kishilar bilan o‘z haqiqatlari haqidagi fikrlarni muhokama qilish tajribani yoritib beradi.
  3. Qarshi kurashish usullari: Stress, xavotir va qo‘rquvni to‘g‘ri boshqarish imkonini beradigan texnikalarni o‘rganish.

Final Answer:

O‘zimizga baho berish jarayoni turli psixologik omillar, shaxsiy hislatlar va ijtimoiy ta’sirlar orqali murakkablashishi mumkin. Shaxslar ko‘pincha o‘z-o‘zini aldash bilan o‘zlarini himoya qiladilar, bu esa noto‘g‘ri baholarni keltirib chiqaradi. Qarshi kurashish mexanizmlari, ijtimoiy bosimlar, kognitiv dissonans va o’ziga bo’lgan ishonchning pastligi bunga sabab bo’ladi. Obyektiv kuzatish, ochiqlik va boshqarish usullarini o‘rganish bu muammodan qutulishga yordam beradi.